تشخیص و درمان سنگ کلیه

درمان سنگ کلیه بزرگ 

سنگ های کلیوی که با روش های غیر جراحی قابل درمان نیستند ممکن است به درمان های وسیع تری نیاز داشته باشند. قابل درمان نبودن این سنگ ها می تواند به دلیل بزرگی بیش از حد آن ها جهت عبور خود به خودی و یا ایجاد خونریزی، آسیب کلیوی و حتی ایجاد عفونت های مجاری ادراری باشد. این فرایند ها می توانند شامل موارد زیر شوند:

استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ ها

در برخی سنگ های کلیوی (بسته به اندازه و محل سنگ) پزشک می تواند استفاده از فرایندی به نام ((سنگ شكنی برون اندامی با امواج شوك یا ESWL)) را به بیمار توصیه کند.

ESWL از امواج صوتی استفاده می کند تا با ایجاد ارتعاشات قوی (امواج شوک) سنگ ها را به قطعاتی کوچک و قابل دفع از طریق ادرار تبدیل کند. این فرایند در حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به طول انجامیده ، می تواند سبب ایجاد دردی متوسط شود.

به همین دلیل امکان دارد جهت راحتی فرد، او را آرام کرده و یا تحت یک بیهوشی خفیف قرار دهند. ESWL می تواند سبب ایجاد خون در ادرار، کبودی بر روی کمر یا شکم، خونریزی در اطراف کلیه و دیگر اعضای مجاور و همچنین ناراحتی شود که همزمان با عبور قطعات سنگی از مجرای ادرار به وجود می آید.

جراحی برداشت سنگ های بسیار بزرگ در کلیه

یک فرایند به نام ((نفرولیتوتومی از راه پوست)) شامل برداشت جراحی سنگ کلیه با استفاده از دوربین ها و ابزار هایی می شود که از راه یک برش کوچک در کمر به بدن وارد می شوند. در این عمل، فرد تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و جهت ریکاوری (بهبودی) یک تا دو روز را در بیمارستان سپری خواهد کرد.

در صورت موفق نبودن ESWL پزشک می تواند انجام این جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد.

استفاده از یک دوربین (اسکوپ) برای برداشتن سنگ ها

پزشک می تواند برای برداشتن سنگ های کوچک تر در میزنای یا کلیه یک لوله باریک، دارای نور و مجهز به دوربین (یورتروسکوپ) را به میزراه، مثانه و در نهایت میزنای وارد کند. هنگامی که جای سنگ مشخص می شود، ابزار های ویژه می توانند سنگ را گرفته و یا آن را به قطعاتی کوچکی بشکنند که از طریق ادرار قابل دفع باشند.

سپس، پزشک می تواند یک لوله کوچک (استنت) را جهت کاهش تورم و تسریع بهبودی در میزنای قرار دهد. ممکن است فرد جهت انجام این فرایند به بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی نیاز داشته باشد.

جراحی غده پاراتیروئید

برخی سنگ های ساخته شده از فسفات کلسیم به وسیله فعالیت بیش از حد غده های پاراتیروئید که در چهار گوشه غده تیروئید قرار دارند به وجود می آیند. غده تیروئید در زیر سیب گلو قرار دارد. هنگامی که این غده ها مقدار بیش از حدی هورمون پاراتیروئیدی تولید می کنند (هیپرپاراتیروئیدیسم)، میزان کلسیم بیش از حد بالا رفته و در نتیجه آن، سنگ های کلیوی ایجاد می شوند.

گاهی اوقات، هیپرپاراتیروئیدیسم زمانی به وجود می آید که یک تومور کوچک و خوش خیم در یکی از غده های پاراتیروئید به وجود آمده و یا سبب ایجاد شرایط دیگری می شود که منجر به تولید بیشتر هورمون پاراتیروئید به وسیله این غده ها می شود.

برداشتن زائده یا تومور از آن غده ها تشکیل سنگ های کلیوی را متوقف می کند. همچنین، امکان دارد پزشک درمان بیماری را پیشنهاد کند که سبب تولید بیش از حد هورمون پاراتیروئید به وسیله این غده ها شده است.

درمان سنگ کلیه به نوع سنگ، وخامت آن و مدت زمان بروز علائم فرد بستگی دارد. درمان های مختلفی برای انتخاب وجود دارد. ضروری است تا فرد در ارتباط با انتخاب مناسب ترین روش با پزشک خود صحبت کند.

صبر کردن برای دفع شدن خود به خودی سنگ

فرد اغلب می تواند به آسانی صبر کند تا سنگ دفع شود. احتمال دفع شدن خود به خودی سنگ های کوچک تر نسبت به سنگ های بزرگ تر بیشتر است.

در صورتی که درد قابل تحمل بوده، هیچ گونه علامتی از عفونت وجود نداشته، کلیه به طور کامل مسدود نشده و سنگ برای دفع شدن به اندازه کافی کوچک می باشد، صبر کردن برای دفع سنگ حداکثر به مدت ۴ تا ۶ هفته بدون خطر است. در هنگامی که فرد منتظر دفع شدن سنگ می باشد، باید مقادیری طبیعی آب بنوشد. ممکن است در هنگام وجود درد، فرد به داروی مسکن نیاز داشته باشد.

درمان سنگ کلیه کوچک

اغلب سنگ های کوچک نیازی به یک روش درمانی تهاجمی ندارند. ممکن است فرد قادر باشد تا به وسیله موارد زیر یک سنگ کوچک را دفع کند:

نوشیدن آب

نوشیدن ۲ تا ۳ لیتر آب در روز می تواند به شستشوی سیستم ادراری کمک کند. در صورتی که پزشک خلاف آن را بیان نکرده باشد، فرد باید جهت دفع ادراری شفاف یا نزدیک به شفاف به میزان کافی مایعات (عمدتا آب) مصرف کند.

دارو های مسکن

دفع یک سنگ کوچک می تواند با ایجاد مقداری ناراحتی همراه باشد. پزشک می تواند جهت تسکین درد خفیف دارو های مسکنی را از جمله ایبوپروفن (آدویل، موترین IB و غیره)، استامینوفن (تیلنول و غیره) یا ناپروکسن سدیم (آلیو) برای فرد تجویز کند.

درمان پزشکی

پزشک می تواند برای کمک به دفع سنگ کلیه برای فرد دارویی تجویز کند. این نوع از دارو که به آلفا بلاکر شناخته می شود، عضلات درون میزنای را شل کرده و به فرد در دفع سریع تر سنگ کلیوی با دردی کمتر کمک می کند.

دارو درمانی

نشان داده شده که برخی دارو ها احتمال دفع شدن سنگ را افزایش می دهند. رایج ترین داروی تجویز شده برای این مورد پتاسیم سیترات است. تامسولوزین یا فلومکس میزنای را شل کرده و عبور سنگ را تسهیل می کند. ممکن است فرد در هنگامی که منتظر دفع شدن سنگ می باشد، نیاز داشته باشد تا دارو های ضد تهوع و مسکن مصرف کند.

جراحی سنگ کلیه

در صورت بروز موارد زیر، برای برداشتن یک سنگ از میزنای یا کلیه احتمال دارد که به جراحی سنگ کلیه نیاز باشد:

• دفع شدن سنگ موفق نباشد.
• درد بیش از آن باشد که فرد بتواند برای دفع شدن سنگ منتظر بماند.
• سنگ عملکرد کلیوی را تحت تاثیر قرار دهد

در صورتی که سنگ های کوچک در کلیه درد یا عفونتی ایجاد نکنند، می توان آن ها را بدون درمان رها کرد. برخی افراد تصمیم می گیرند که سنگ های کوچک خود را از بین ببرند. آن ها به دلیل ترس از دفع ناگهانی سنگ و ایجاد درد، این کار را انجام می دهند.

در صورتی که سنگ های کلیوی عفونت هایی مکرر ایجاد کرده و یا جریان ادرار را از کلیه مسدود کنند، باید با جراحی برداشته شوند. امروزه جراحی شامل برش هایی کوچک بوده و یا هیچ برشی در آن انجام نشده، دردی خفیف داشته و زمان استراحتی کوتاه دارد.